1. Inleiding

In de huidige legislatuur van de federale regering zijn de beruchte “Potpourri”-wetten van Minister K. GEENS in werking getreden.

Deze wetten hebben tot doel om justitie te hervormen en te moderniseren. Naast de gebruikelijke budgettaire overwegingen, is het de bedoeling van de 5 “Potpourri”-wetten om justitie sneller en efficiënter te maken.

De “Potpourri”-wetten concretiseren zich steeds duidelijker in het gerechtelijk landschap.

Eén van de wijzigingen die zijn doorgevoerd, is de wijziging van de procedure bij verstek in burgerlijke geschillen, waarin duidelijk de doelmatigheid van de “Potpourri”-wetten naar voren komt.

 

2. Gewijzigde behandeling van de procedure bij verstek: “les absents ont toujours tort”

Een eerste belangrijke wijziging is terug te vinden in het nieuw artikel 806 Gerechtelijk Wetboek, dat is in werking getreden sinds 1 november 2015.

Dit artikel voorziet thans dat de rechter de afwezige partij moet ongelijk geven conform hetgeen de aanwezige partij vordert.

Hoewel dit eigenaardig overkomt, was dit in de vroegere regeling niet voorzien. Voordien ging, afhankelijk van de rechter die de zaak diende te beoordelen, de rechter soms ambtshalve een verweer voeren voor de afwezige partij.

Thans is dit wettelijk niet meer mogelijk en wordt de rechterlijke toetsing bij verstek beperkt tot een toetsing van de vordering van de aanwezige partij aan de wetsbepalingen van openbare orde of andere wetsbepalingen die de rechter ambtshalve moet toepassen.

De bedoeling is uiteraard om op die manier meer tijd te creëren voor de betwiste zaken.

 

3. Wijziging in de duur van de uitvoerbaarheid van verstekvonnissen

In het oude, inmiddels gewijzigde artikel 806 Gerechtelijk Wetboek was voorzien dat een verstekvonnis binnen het jaar moest worden betekend. Indien de betekening via gerechtsdeurwaarder niet tijdig gebeurde, werd het verstekvonnis als niet bestaande beschouwd.

Sinds 1 november 2015 is deze wettelijke vervaltermijn afgeschaft.

Verstekvonnissen blijven zonder tijdsbeperking uitvoerbaar.

 

4. Verzet tegen verstekvonnissen afgeschaft

In de vijfde “Potpourri”-wet wordt het rechtsmiddel van verzet, waarover de verstek latende partij beschikte, quasi-volledig afgeschaft. De verstek latende partij kon door verzet aan te tekenen de zaak opnieuw laten behandelen door de rechter die hem bij verstek had veroordeeld met mogelijkheid om nadien tegen de beslissing op verzet nog hoger beroep aan te tekenen.

Het nieuwe artikel 1047, lid 1 Gerechtelijk Wetboek  laat verzet nog slechts toe tegen uitspraken die niet vatbaar zijn voor hoger beroep. Dit zijn de verstekvonnissen in laatste aanleg gewezen, waaronder o.m. de vonnissen in zaken van enige aanleg. Dit zijn de zaken met een beperkte inzet waartegen wettelijk gezien geen hoger beroep mogelijk is.

De nieuwe wettelijke regeling is van toepassing sinds 6 juli 2017 en maakt strategisch verstek, net zoals de “Potpourri-wijziging” in strafzaken, onmogelijk.

De verstek latende partij zal in het overgrote deel van de zaken nog slechts hoger beroep tegen het verstekvonnis kunnen instellen. Er is geen mogelijkheid meer om de zaak, zoals voordien, in eerste aanleg in zijn aanwezigheid te laten beslechten via verzet. Er zal nog slechts één aanleg in hoger beroep overblijven, waarin de verstek latende partij zijn verweer zal kunnen voeren.

 

5. Besluit

De gewijzigde regeling bij verstek zorgt voor een grote omwenteling bij het doorlopen van gerechtelijke procedures.

De ganse wijziging is duidelijk doordrongen van de doelmatigheid van de “Potpourri”-wetten, waarbij alleszins vaststaat dat een procedure na verstek sneller zal worden afgehandeld.

Een nadeel van de regeling is dat de bescherming van de verstek latende partij serieus werd afgebouwd.

Of de nieuwe regeling de kwaliteit van justitie in zijn globaliteit, waarbij snelheid en efficiëntie slechts 1 aspect zijn, ten goede zal komen, moet de toekomst verder uitwijzen.

 

Peter Moerman 

 

---

Copyright © 2018 Mattijs Voet & Co Overname zonder schriftelijke toestemming is verboden.
Disclaimer Deze gratis nieuwsbrief is bedoeld als bron van informatie. De nieuwsbrief beoogt op geen enkele wijze de volledigheid en kan niet worden gelezen of gebruikt als advies. Hoewel de auteurs de grootste zorg besteden aan hun teksten, kan op geen enkele wijze enige aansprakelijkheid voortvloeien uit de inhoud van de nieuwsbrief.