A. Definitie

De voorlopige hechtenis is de vrijheidsberoving van een verdachte in het kader van een onderzoek in strafzaken. Vermits het een uitzonderlijke situatie betreft en tevens een aantasting is van het fundamentele recht op eerbiediging van de persoonlijke vrijheid, is de voorlopige hechtenis aan zeer strikte voorwaarden onderworpen.

B. Soorten vrijheidsberoving

Het is in eerste instantie belangrijk een onderscheid te maken tussen een aantal vormen van vrijheidsberoving die in de praktijk kunnen voorkomen, hetgeen uiteraard niet betekent dat zij allemaal kaderen in de voorlopige hechtenis.

1. De vrijheidsberoving op grond van een medebrengingsbevel: Uitgaande van de onderzoeksrechter met het oog op de ondervraging van een niet-vrijwillig verschijnend persoon (verdachte of getuige) door de onderzoeksrechter met een maximale duur van 24h.

2. De bestuurlijke aanhouding: In dit geval, bij volstrekte noodzaak, mogen ambtenaren van bestuurlijke politie overgaan tot aanhouding in 4 wettelijk bepaalde gevallen met de voorwaarde dat de vrijheidsberoving niet langer mag duren dan strikt noodzakelijk en in geen geval 12h te boven mag gaan. De persoon die het voorwerp is van zulk een aanhouding heeft steeds het recht een derde te verwittigen.

3. De vrijheidsberoving in het kader van een fouillering: Bestuurlijke fouillering mag maximaal l h. bedragen, een gerechtelijke fouillering maximaal 6h.

4. De vrijheidsberoving op grond van het aanhoudingsbevel: Uitgaande van de onderzoeksrechter met het oog op een langere vrijheidsberoving noodzakelijk voor het voeren van het strafonderzoek en ter bescherming van de openbare veiligheid.

5. De arrestatie: Is een vorm van vrijheidsberoving die de aanhouding, resp. voorlopige hechtenis, door de onderzoeksrechter voorafgaat en mag maar maximaal 24h duren. De persoon die gearresteerd wordt heeft niet het recht een derde te verwittigen, noch heeft hij recht op contact met een advocaat. Zeer belangrijk is dat indien de termijn van 24h. overschreden wordt de arrestatie onrechtmatig is, zodat de onderzoeksrechter in principe geen aanhoudings-, noch medebrengingsbevel meer kan uitvaardigen. Om een persoon langer dan 24h van zijn vrijheid te beroven is een rechterlijk bevel nodig uitgevaardigd door de onderzoeksrechter, hetgeen de voorlopige hechtenis doet aanvangen.

C. Aanhouding & voorlopige hechtenis

Binnen de termijn van 24h. voorzien voor de arrestatie kan de onderzoeksrechter beslissen de betrokkene aan te houden voor een langere termijn wanneer dit volgens de onderzoeksrechter volstrekt noodzakelijk is en mits naleving van enkele zeer belangrijke voorwaarden. De onderzoeksrechter kan beslissen een persoon verder aan te houden na de termijn van arrestatie indien volgende voorwaarden zijn voldaan:

1. Er ernstige aanwijzingen van schuld zijn. Let op: het moet hier enkel over aanwijzingen gaan, niet over bewijzen van schuld. Vermits er aanwijzingen dienen aanwezig te zijn, is het evident dat enkel verdachten in aanmerkingen komen aangehouden te worden. Vanaf hun aanhouding zullen zij aangeduid worden als inverdenkingsgestelden

2. Het feit moet strafbaar zijn met een gevangenisstraf van 1 jaar of meer. Deze voorwaarde heeft betrekking op het gegeven dat de aanhouding / voorlopige hechtenis een zeer ingrijpende maatregel is, zodat het veronderstelde misdrijf een minimum aan zwaarwichtigheid dient te vertonen

3. De aanhouding is volstrekt noodzakelijk is voor de openbare veiligheid

4. De verdachte is voorafgaand aan het aanhoudingsbevel is ondervraagd geworden door de onderzoeksrechter. Deze ondervraging gebeurt buiten de aanwezigheid van de raadsman van de verdachte. Deze ondervraging heeft onder meer tot doel te verifiëren of er werkelijk een volstrekte noodzakelijkheid aanwezig is voor de openbare veiligheid

5. Het aanhoudingsbevel is gemotiveerd

6. Het aanhoudingsbevel is binnen de 24uur betekend geworden is aan de verdachte. In concreto betekent dit dat de berekening moet geschieden binnen de 24 uur te rekenen vanaf de effectieve vrijheidsberoving (zie II. 1 en 5). De sanctie bij niet naleving van deze zeer belangrijke voorwaarde is dat de verdachte in vrijheid dient gesteld te worden. Vermits de voorlopige hechtenis een zeer ingrijpende maatregel is, dient zij ook regelmatig aan een rechterlijke controle onderworpen te worden. De organen die deze taak op zich dienen te nemen zijn de Raadkamer van de Correctionele Rechtbank en de Kamer van Inbeschuldigingstelling van het Hof van Beroep. Binnen de 5 dagen vanaf de tenuitvoerlegging van het aanhoudingsbevel zal de Raadkamer in een gesloten zitting een wettigheids- en opportuniteitscontrole uitvoeren op de voorlopige hechtenis. Zo zal de Raadkamer enerzijds onderzoeken of alle voorwaarden werden nageleefd en anderzijds of er een strikte noodzakelijkheid voorligt om de aanhouding / voorlopige hechtenis te handhaven. Vervolgens zal de Raadkamer, zolang de voorlopige hechtenis niet is beëindigd, maandelijks oordelen over het handhaven van die voorlopige hechtenis, waarbij zij dan steeds een opportuniteitscontrole zal uitvoeren. Belangrijk is dat de verdachte voor de Raadkamer steeds kan bijgestaan of zelfs kan vertegenwoordigd worden door zijn raadsman. Na elke beschikking van de Raadkamer heeft de verdachte het recht om tegen die beslissing in beroep te gaan. Dit gebeurt bij de Kamer van Inbeschuldigingstelling. Het hoger beroep moet ingesteld worden binnen de 24h. te rekenen vanaf de betekening van de beschikking aan de verdachte.
    

   ---

   Copyright © 2006 Mattijs Voet & Co Overname zonder schriftelijke toestemming is verboden
   Disclaimer Deze gratis nieuwsbrief is bedoeld als bron van informatie. De nieuwsbrief beoogt op geen enkele wijze de volledigheid en kan niet worden gelezen of gebruikt als advies. Hoewel de auteurs de grootste zorg besteden aan hun teksten, kan op geen enkele wijze enige aansprakelijkheid voortvloeien uit de inhoud van de nieuwsbrief.